Przedsiębiorcy została skradziona nie w pełni zamortyzowana koparka stanowiąca środek trwały. Koparka ta nie była objęta ubezpieczeniem majątkowym. Czy w tej sytuacji może on zaliczyć do kosztów podatkowych jej niezamortyzowaną wartość? (pytanie nr 807177)
Zasadniczo wydatki związane z nabyciem środków trwałych podlegają zaliczeniu do kosztów podatkowych poprzez rozłożone w czasie odpisy amortyzacyjne. Jeżeli w wyniku kradzieży dojdzie do utraty środka trwałego, który nie został całkowicie zamortyzowany, przedsiębiorca ponosi ekonomiczną stratę. Stratę tę ma jednak prawo rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów, uwzględniając ograniczenia wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Z przywołanego przepisu wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof. W konsekwencji, na zasadzie odwrotności, koszt podatkowy stanowi strata w składnikach majątku zaliczanych do środków trwałych jedynie w tej części, w jakiej nie zostały one zamortyzowane. Wynika to z założenia, że przedmiotowa strata może być uwzględniona w kosztach tylko raz, a część straty została już rozliczona w kosztach poprzez dokonane odpisy amortyzacyjne.
Straty w składnikach majątku - niezależnie od tego, czy składniki te stanowią środki trwałe, czy też obrotowe - należy właściwie udokumentować. Aby strata taka mogła być zaliczona w ciężar kosztów podatkowych, powinna zostać udokumentowana protokołem określającym okoliczności jej powstania i wysokość. Oprócz protokołu udokumentowaniem jej zaistnienia może być w przypadku kradzieży np. protokół policyjny.
Trzeba jednak zaznaczyć, że nie można zaliczyć do kosztów podatkowych straty powstałej wskutek braku staranności bądź nieracjonalnego działania podatnika. Dlatego też straty powstałe w wyniku m.in. kradzieży nie będą podlegały zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów, jeżeli podatnik nie dołożył należytej staranności w celu jej uniknięcia (np. nie zabezpieczył koparki przed kradzieżą pozostawiając ją na niestrzeżonym placu z kluczykami w kabinie, umożliwiającymi jej uruchomienie).
Przykład Podatnik użytkował w prowadzeniu działalności gospodarczej koparkę, która była w trakcie amortyzacji. Koparka ta została skradziona z otoczonego ogrodzeniem placu budowy, którą podatnik realizował jako główny wykonawca. Wartość początkowa skradzionej koparki wynosiła 288.000 zł, a naliczone w ewidencji środków trwałych odpisy amortyzacyjne - 107.520 zł. Fakt kradzieży został potwierdzony protokołem policji. Wobec powyższego wysokość straty spowodowanej kradzieżą, która podlega zaliczeniu do kosztów podatkowych, wynosi 180.480 zł (tj. 288.000 zł - 107.520 zł). |