Zamierzamy zwolnić jednego z pracowników w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych. Jaki okres wypowiedzenia trzeba wówczas zastosować? Czy na podstawie tej ustawy można też rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron? (pytanie nr 815026)
Z pytania wynika, że zakład pracy objęty jest regulacjami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. nr 90, poz. 844 ze zm.), zwanej dalej ustawą o zwolnieniach grupowych. Stosowanie tej ustawy uzależnione jest od stanu zatrudnienia u danego pracodawcy, który musi wynosić co najmniej 20 pracowników. Wyodrębnia ona dwa rodzaje zwolnień: grupowe i indywidualne.
Typowe zwolnienie grupowe dotyczy przypadków, gdy pracodawca legitymujący się określonym stanem zatrudnienia w okresie 30 dni rozwiązuje umowy o pracę z pracownikami w liczbie wskazanej w art. 1 ust. 1 pkt 1-3 ustawy (np. 10 pracowników, gdy zatrudnia mniej niż 100 pracowników). Zwolnienia indywidualne obejmują mniejsze niż wskazana w art. 1 ustawy, liczby zatrudnionych. Przykładowo, jeżeli pracodawca zatrudnia poniżej 100 pracowników, może w trybie indywidualnym zwolnić ich w liczbie poniżej 10, a nawet zastosować ten tryb przy rozwiązaniu umowy o pracę tylko z jedną osobą.
Pracownikowi zwolnionemu na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych przysługuje odprawa.
Z art. 10 ust. 1 powołanej ustawy wynika możliwość dokonania przez pracodawcę zwolnienia indywidualnego zarówno w drodze wypowiedzenia, jak również na mocy porozumienia stron. Jednak w obu przypadkach musi zostać zachowany wymóg, aby niedotycząca pracownika przyczyna rozwiązania stosunku pracy stanowiła wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie umowy lub jej rozwiązanie na mocy porozumienia stron. W orzecznictwie przyjęto pogląd, zgodnie z którym wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy należy rozumieć jako sytuację, w której bez zaistnienia tej przyczyny nie zostałaby podjęta przez pracodawcę decyzja o zwolnieniu pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1990 r., sygn. akt I PR 319/90).
Zatem w omawianym przypadku pracodawca może rozwiązać umowę o pracę w trybie zwolnienia indywidualnego w drodze wypowiedzenia lub na mocy porozumienia stron, przy spełnieniu wskazanych wcześniej warunków. Odnosząc się do kwestii okresu wypowiedzenia należy wskazać, że podlega on ogólnym regulacjom zawartym w Kodeksie pracy. Długość tego okresu uzależniona jest zatem od rodzaju wypowiadanej umowy, a w przypadku umowy na czas nieokreślony, od stażu pracy u danego pracodawcy.
