Mam zawartą 2-miesięczną umowę zlecenia, z wynagrodzeniem w kwocie 3.000 zł, ze studentem, który 10 grudnia 2014 r. ukończył 26 lat. Od kiedy zgłosić go do obowiązkowych ubezpieczeń i jak naliczyć za niego składki do ZUS? (pytanie nr 884039)
Zleceniodawca powinien był zgłosić studenta w ZUS do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 10 grudnia 2014 r.
Student, wykonujący umowę zlecenia, do ukończenia 26 lat nie podlega w ZUS żadnym ubezpieczeniom (art. 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.). Natomiast ukończenie tego wieku przez studenta wykonującego umowę zlecenia powoduje obowiązek zgłoszenia go przez zleceniodawcę do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach obowiązujących zleceniobiorców. Od wypłacanego mu wynagrodzenia zleceniodawca powinien już wtedy naliczać składki emerytalno-rentowe i wypadkową (ewentualnie składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe - jeśli student zawnioskował o nie) oraz składkę zdrowotną. W przypadku gdy nalicza zleceniobiorcy zaliczkę na podatek dochodowy, jego przychód pomniejszy wówczas o koszty uzyskania przychodu oraz potrącone składki na ubezpieczenia społeczne (finansowane ze środków zleceniobiorcy). Z kolei zaliczkę pomniejszy o pobraną składkę zdrowotną (do wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru). Gdyby natomiast zleceniodawca naliczał zleceniobiorcy zryczałtowany podatek dochodowy, przychodu nie powinien pomniejszać o koszty jego uzyskania i składki na ubezpieczenia społeczne. Ponadto samego zryczałtowanego podatku nie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Firmy zawierające ze studentami umowy zlecenia często mają problem z prawidłowym ustaleniem daty powstania obowiązku ubezpieczeniowego z racji ukończenia przez daną osobę 26 lat. W takim przypadku zgłoszenia należy dokonać od dnia, w którym zleceniobiorca będący studentem będzie obchodził 26. urodziny (a nie dopiero od następnego dnia), czyli w przypadku, o którym mowa w pytaniu - od 10 grudnia 2014 r. Przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa bowiem z początkiem dnia, co oznacza, że wiek np. 26 lat osiąga się z początkiem dnia 26. urodzin, a nie dopiero z jego upływem. Wynika to z art. 112 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
Przepisy ubezpieczeniowe nie wskazują, jak należy ustalić podstawę wymiaru składek, gdy student otrzymuje wynagrodzenie za cały miesiąc, lecz został objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami w trakcie miesiąca (ukończył 26 lat lub obronił pracę dyplomową w trakcie miesiąca). Zleceniodawca powinien ją więc ustalić proporcjonalnie (przykład).
Przykład Przedsiębiorca zawarł ze studentem umowę zlecenia od 1 grudnia 2014 r. do 31 stycznia 2015 r. Po zakończeniu jej wykonywania zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie w kwocie 3.000 zł. W dniu 10 grudnia 2014 r. student ukończył 26 lat. Od tego dnia przedsiębiorca zgłosił go w ZUS do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (student nie wnioskował o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe) i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA. Składki społeczne od wynagrodzenia wypłaconego po zakończeniu wykonywania umowy zlecenia przedsiębiorca naliczy mu za okres od 10 grudnia 2014 r. do 31 stycznia 2015 r., od podstawy wymiaru w kwocie 2.564,52 zł, wyliczonej następująco: 3.000 zł : 62 dni (łączna liczba dni wykonywanego zlecenia) × 53 dni (w których zleceniobiorca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym). Kwota ta, po odliczeniu składek społecznych finansowanych ze środków zleceniobiorcy (tj. 11,26%), stanowi dla niego podstawę wymiaru składki zdrowotnej. |