ZUS przy obliczaniu mojego kapitału początkowego uwzględniając okres wychowywania dzieci zastosował przelicznik 0,7%. Czy ostatnia zmiana na 1,3% dotyczy jakichś konkretnych roczników, czy też wszystkich dzieci? Urodziłam dzieci w 1972 r. i 1980 r. Czy powinnam zgłosić do ZUS prośbę o przeliczenie kapitału początkowego i pobieranej emerytury? (pytanie nr 930947)
Faktycznie, z dniem 1 maja 2015 r. nastąpiła zmiana zasad ustalania wysokości kapitału początkowego, polegająca m.in. na zastosowaniu przelicznika po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok uznawanych za nieskładkowe okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2015 r. poz. 748). Chodzi tu o przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury okresy:
- urlopu wychowawczego,
- urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi,
- innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz
- niewykonywania pracy,
z powodu opieki nad dzieckiem, co do zasady, w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat.
Przy czym przy ustalaniu kapitału początkowego brane są pod uwagę, tak jak i wszystkie inne okresy składkowe i nieskładkowe, okresy opieki nad dzieckiem sprzed 1 stycznia 1999 r. Stanowi o tym art. 174 ust. 2 i 2a ustawy emerytalnej.
Przypomnijmy, iż wcześniej, tj. przed 1 maja 2015 r., wymienione okresy, podobnie jak pozostałe okresy nieskładkowe, liczone były za każdy rok, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, po 0,7% podstawy wymiaru. Wzrost przelicznika z 0,7 na 1,3% niewątpliwie wpłynie na wzrost wysokości kapitału początkowego.
Osoby, które mają już naliczony kapitał początkowy, mogą wystąpić o jego przeliczenie w każdym terminie po zmianie przepisów. W tym celu mogą posłużyć się formularzem ZUS Kp-3. Przy czym, o ile osoby bez uprawnień emerytalnych nie muszą tego robić, gdyż ZUS z założenia dokona stosownego przeliczenia kapitału początkowego z urzędu w momencie ustalania wysokości emerytury, to osoby już uprawnione do emerytury same muszą zadbać o zwiększenie wysokości należnego im świadczenia. Co więcej, aby nie stracić finansowo, muszą jak najszybciej wystąpić do ZUS w wnioskiem o zwiększenie wysokości emerytury w związku z przeliczeniem kapitału początkowego.
Prawo do emerytury w nowej wysokości przysługuje bowiem od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o jej ponowne ustalenie z zastosowaniem nowych przepisów, dotyczących uwzględniania wspomnianych wcześniej okresów wychowywania dzieci, nie wcześniej jednak niż od 1 maja 2015 r. Tak wynika z art. 2 ustawy z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 552). Przepis ten jednocześnie precyzuje, iż organ rentowy na wydanie decyzji w sprawie ponownego ustalenia wysokości emerytury ma 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania.
Z treści pytania wynika, że uczestniczka forum ma uwzględnione w kapitale początkowym, stanowiącym element składowy należnej jej emerytury, okresy wychowywania dzieci przypadające przed 1 stycznia 1999 r. Aby ZUS zastosował wspomniany wcześniej przelicznik 1,3% (zamiast 0,7%) podstawy wymiaru, powinna jak najszybciej wystąpić do organu rentowego z wnioskiem o zwiększenie wysokości emerytury w związku ze stosownym przeliczeniem kapitału początkowego. Jeśli zrobi to w czerwcu 2015 r., zwiększona emerytura będzie jej przysługiwała począwszy od 1 czerwca 2015 r.
